ابوالعباس نی ریزی فضل بن حاتم :
ابوالعباس فضل بن حاتم نی ریزی ، ستاره شناس و ریاضی دان نامدار ایرانی که در سده سوم و اوایل سده چهارم ه.ق می زیسته است . او در نی ریز ولادت یافت . تاریخ تولد وی دانسته نیست . اما با توجه به شرح احوال و تاریخ وفاتش می بایست در نیمه اول سده سوم ه.ق زاده شده باشد . تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت . پس از آن ، مقارن با حکومت المعتضد بالله ( حکومت 279-289 ه.ق ) شانزدهمین خلیفه عباسی به بغداد مهاجرت کرد . شایان ذکر است که اولین حوزه علمی اسلامی در بغداد تأسیس شد و نهضت علمی اسلامی در این شهر در زمان منصور ، ابو جعفر عبدالله ( حکومت 198-218 ه.ق ) به اوج خود رسید سده سوم ه.ق که ابو العباس نی ریزی به بغداد هجرت کرد ، عصر طلایی علوم در بغداد محسوب می شد . فضل بن حاتم ظاهراً تا اواخر دوره مکتفی بالله ( حکومت 289-295 ه.ق) هفدهمین خلیفه عباسی در بغداد بود .
کمال الدین فارسی ( حسن بن علی ) ریاضی دان و منجم معروف ایرانی در کتاب تنقیح المناظر خود نوشته است : در عصر این خلیفه ( المعتضد بالله ) در رنگین کمانی ، لایه و لکه های سیاهی مشاهده می شود که خلیفه و مردم را سخت به وحشت می اندازد . ناچار به فضل نی ریزی مراجعه و علت آن را جویا می شوند . او بطور کامل، روشن و واضح علت این امر را بیان و توضیح داد و مردم و خلیفه و نزدیکان خلیفه را از بهت و حیرت و نگرانی نجات می دهد . به پاس خدمات ارزنده این دانشمند بزرگ، در سالهای اخیر مدار 19 درجه جنوبی و نصف النهار 325 کره ماه به نام فضل بن حاتم نی ریزی نام گذاری کرده اند و دانشمندان اروپایی و غربی او را به آناریتیوس (Anaritius ) می شناسند .

 نوشته شده توسط عباس شبستری در یکشنبه 87/6/24 و ساعت 3:0 عصر | نظرات دیگران()