عارفان که جام حق نوشیده اند 

سید محمد حسین طباطبایی، فرزند سید محمد، عالم امامی، حکیم، فیلسوف، مفسر، فقیه اصولی، شاعر، مشهور به علامه طباطبایی، در تبریز متولد شد. در پنج سالگی مادر و در نه سالگی پدر را از دست داد. ایشان به همراه برادر کوچکتر سید محمد حسن، با بضاعت کم و بیشی که داشتند تحت مراقبت و پرستاری یک نفر خادم و یک نفر خادمه قرارگرفتند. سید محمد حسین به مدت شش سال از سال 1290 تا 1296 قرآن و آثاری چون گلستان، بوستان را فراگرفت. علاوه براین زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت. پس از طی تحصیلات ابتدایی در سال 1297 به مدرسه طالبیه تبریز وارد و مشغول فراگیری ادبیات عرب و علوم نقلی و فقه و اصول دانش‌های مختلف اسلامی گردید. ایشان در سال 1304 به همراه برادر برای تکمیل علوم حوزوی به نجف اشرف عزیمت کرد و ده سال تمام در نجف اشرف به تحصیل علوم دینی و کمالات اخلاقی و معنوی مشغول شد.
علامه طباطبایی درحوزة نجف، فقه، اصول، فلسفه، ریاضیات و عرفان را از محضر استادانی چون آیت الله شیخ محمد حسین اصفهانی، آیت الله نائینی، آیت الله کوه کمری، آیت الله بادکوبه‌ای، آیت الله سید ابوالقاسم خوانساری و آیت الله قاضی فراگرفت و به مقام اجتهاد نائل گردید.
علامه طباطبایی در سال 1314 در اثر سختی وضع معاش ناگزیر به زادگاه خود تبریز بازگشت و مدت ده سال به زراعت و کشاورزی مشغول شد و از تدریس و تفکر علمی جز به مقداری ناچیز باز ماند. ایشان در سال 1325 از تبریز به قم مهاجرت کرد و در آنجا به تدریس و تالیف و فعالیت‌های علمی پرداخت و شاگردان بسیاری پرورش داد. آیت الله شهید مطهری، آیت الله بهشتی، امام موسی صدر، شهید دکتر مفتح، آیت الله ابراهیم امینی، آیت الله مصباح یزدی، آیت الله حسن‌زاده آملی، استاد شهید قدوسی، استاد انصاری شیرازی، آیت الله ناصرمکارم شیرازی، آیت الله جعفر سبحانی و دکتر احمد احمدی از جمله مبرزترین شاگردان این عالم بزرگ هستند.
علامه طباطبایی در راستای فعالیت‌ها و نشست‌های علمی خود با هانری کربن شیعه‌شناس مشهور دانشگاه سوربن جلسات و گفتگوهای بسیاری داشت که این مصاحبه ها به زبان فارسی، عربی و فرانسه و با عنوان «مکتب تشیع» چاپ گردیده است.
علامه طباطبایی در خط نستعلیق و شکسته، استاد و در شعر نیز توانا و متبحر بود. ایشان در طول حیات گوهربار خود آثار ارزشمند و متعددی به عربی و فارسی تالیف کردند. تفسیر المیزان و اصول فلسفه و روش رئالیسم دو اثر شاخص علامه به شمار می‌روند. برخی دیگر از آثار ایشان عبارت است از:
حاشیه بر اسفار ملاصدرا، علی و فلسفة الهیه، شیعه در اسلام، رساله در نبوت، رساله در عشق، بدایه الحکمه، نهایه الحکمه، سنن النبی، رساله فی‌التوحید، رساله در ولایت، آموزش دین برای کودکان، بررسی‌های اسلامی جلد اول، اسلام انسان معاصر (جلد دوم بررسی‌های اسلامی)، بررسی‌های اسلامی جلد سوم، شیعه: مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن فرانسوی، شیعه در اسلام، وحی یا شعور مرموز و منظومه در خط نستعلیق.
علامه طباطبایی سرانجام روز یکشنبه 24آبان 1360 دیده از جهان فرو بست و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.

منابع و مآخذ:
1-صمد سرداری نیا، مشاهیرآذریایجان، تبریز: انتشارات دانیال و کتاب فروشی سعادت، 1377، صص445-450.
2-عتیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، جلد اول، تبریز: نشر آذربایجان1374-1375، صص 540-557.
3-اثرآفرینان، زیر نظرعبدالحسین نوایی، جلد چهارم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379، صص90-91.

 نوشته شده توسط عباس شبستری در سه شنبه 88/5/20 و ساعت 5:52 عصر | نظرات دیگران()